Duitsland

achtergrondinformatie

[document-ikoon]Lid sinds: oprichting
Aantal inwoners: 82 miljoen
Hoofdstad: Berlijn
Staatshoofd: Horst Köhler (sinds 2004)
Regeringsleider: Angela Merkel (sinds 2005)
Referendum over Europese grondwet: nee

Duitsland is een industriële grootmacht en sinds de jaren '50 een drijvende kracht achter Europese integratie. Het land was een van de oprichters van de eerste Europese gemeenschappen. In absolute zin draagt Duitsland meer geld bij aan de Unie dan enig ander land.

Na de Tweede Wereldoorlog lag Duitsland in puin en was men het erover eens dat het beter was om voortaan samen te werken met de buurlanden dan om er oorlog tegen te voeren. De samenwerking tussen de voormalige rivalen Frankrijk en Duitsland vormde de basis voor de Europese beweging en heeft jarenlang gediend als 'motor' voor verdere integratie.

De grondwet van de Bondsrepubliek kent geen referendum. Het document werd opgesteld in 1949, toen de herinnering nog vers was aan de volksraadplegingen over de herbewapening van het Rijnland in 1936 en over de 'aansluiting' van Oostenrijk in 1938. Die referenda werden door de nazi's gebruikt om hun aggressieve beleid door te voeren.

Het debat over de Europese grondwet heeft wel geleid tot heropening van de discussie over de wenselijkheid van referenda. De huidige regeringspartijen, de sociaal-democratische SPD en de Groenen, zijn in principe voorstander. Voor een grondwetswijziging is een meerderheid van minstens twee-derde van het parlement nodig, en gezien de tegenstand onder de rechtse oppositie is dat op dit moment onhaalbaar.

Ook voor ratificatie van de Europese grondwet is een twee-derde meerderheid nodig, in beide huizen van het parlement. Een meerderheid in zowel Bondsdag als Bondsraad kan zich goed vinden in de grondwet. De Bondsdag stemde op 12 mei 2005 in met de grondwet; de Bondsraad volgde op 27 mei. Bij beide stemmingen waren er ruime meerderheden vóór: in de Bondsdag zeiden 569 van de 594 aanwezigen 'ja'.

De allerlaatste stap in het ratificatieproces is de ondertekening van de bekrachtigingswet door de bondspresident. Deze heeft laten weten daarmee te wachten tot een uitspraak van het bondsgerechtshof over een klacht van een parlementariër die een referendum eiste.