PvdA: Europese grondwet is helder, modern en toegankelijk

Kamerlid Frans Timmermans stoort zich aan argumenten tegenstanders

[document-ikoon]Frans Timmermans (PvdA, Tweede Kamer) was als lid van de Europese Conventie nauw betrokken bij het opstellen van de Europese grondwet. Wij spraken met hem over het buitenlands beleid, over de Europese defensie, over VVD en SP, over de redactionele kwaliteit van de grondwet en over 'wat als'.

VVD-aanvoerder Van Aartsen vindt het raar[link naar andere website] dat PvdA en CDA voorwaarden stellen aan de opkomst bij het referendum.
Hij verwijt ons dat we helder aangeven dat wij ons bij een opkomst van 30% of meer neerleggen bij de wens van het publiek. Hij zegt zelf geen drempel te willen, maar weigert te zeggen dat hij de wens zal respecteren. Dan vraag ik me af wie er nou geen respect heeft voor de kiezer. VVD-Kamerlid Hans van Baalen bevestigde dat vanochtend (20 april, red.) in een mondeling overleg: het referendum is een van de factoren die de VVD-fractie zal laten meewegen bij het bepalen van een standpunt. Hoe kan een fractie die niet klip en klaar zegt "wij respecteren de wens van de meerderheid" anderen verwijten dat ze de kiezer niet serieus nemen?

Is 30% haalbaar als Frankrijk drie dagen eerder 'non' zegt?
Alle onderzoeken die ik ken zeggen dat de opkomst meer dan 30% zal zijn. Ik denk niet dat een afwijzing in Frankrijk noemenswaardige invloed zal hebben op de opkomst in Nederland. Nederland moet gewoon zelf een afweging maken. Om met Chirac te spreken: wil Nederland het tweede zwarte schaap van Europa zijn. Dat is de keuze die we dan moeten maken.

Elsevier pleitte er vorige week voor om de grondwet af te wijzen en vervolgens in nieuwe onderhandelingen allerlei uitzonderingen voor Nederland te bedingen.
Ook in Frankrijk zijn er een paar mensen die beweren dat als je nee zegt, de andere landen je tegemoet zullen komen om je over de streep te trekken. Dat is echt onzin. Het is volksverlakkerij om te suggereren dat je beloond wordt voor een 'nee'. Ook omdat er geen plan-B is. Als het fout gaat, zouden we weer helemaal opnieuw moeten beginnen. Niet alleen Nederland heeft compromissen gesloten, maar alle 24 andere landen ook. Op het moment dat de grondwet niet wordt aangenomen, gaat iedereen weer terug naar de aanvangsstellingen. Iedereen heeft water bij de wijn moeten doen, en als de zaak uit elkaar valt zal iedereen proberen om in nieuwe onderhandelingen voor zichzelf meer eruit te halen. Het is klinkklare nonsens dat je als nee-zegger beloond zult worden door de anderen.

Denemarken wees het Verdrag van Maastricht af en kreeg vervolgens uitzonderingen.
Maastricht ging niet over alles. Met de Deense uitzonderingen op Maastricht kon de rest gewoon doorgaan. Maar dít verdrag komt in de plaats van alle andere verdragen. Het is nu take it or leave it, je kunt niet de leuke dingen voor jezelf eruit halen.

Elsevier stelt dat met de grondwet Nederland zeggenschap verliest over immigratiebeleid en niet meer zelf kan bepalen wie recht heeft op een uitkering. Het opinieblad voorspelt "een toeloop vanuit arme EU-landen op het sociale paradijs aan de Noordzee".
Dat is gewoon onjuist. Op dit punt verandert er niets ten opzichte van de huidige situatie. Als het verhaal waar zou zijn, dan zouden we nu al zo'n toestroom moeten hebben.

U was namens de Tweede Kamer lid van de Europese Conventie, die de eerste versie van de grondwet heeft opgesteld. Hoe kijkt u daar op terug?
Het is de conventie gelukt om oplossingen te vinden voor vraagstukken waar de ministers in de voorgaande tien jaar niet uit waren gekomen. Hoe structureer je de Unie om te kunnen functioneren na verdere uitbreiding, dat was de hamvraag. Dat was niet gelukt met het Verdrag van Maastricht, waar als noodoplossing de peilerstructuur werd uitgevonden. Bij de top van Amsterdam is het ook niet gelukt: het vraagstuk werd geschaard onder de left-overs van Amsterdam. Nice was helemaal een rampzalig verdrag, maar nu is het wel gelukt.
De regeringsleiders hebben het resultaat van de conventie vrijwel geheel overgenomen. Belangrijkste verschil zit in de stemverhoudingen: het is in de uiteindelijke grondwet eenvoudiger om een besluit te blokkeren. Dat maakt de besluitvorming niet makkelijker.

De Conventie had de opdracht om te onderzoeken of er een scheiding zou kunnen komen tussen een basisverdrag en een document met overige verdragsbepalingen.
Ik heb mij in de Conventie hard gemaakt voor een grondwettelijk deel en een beleidsdeel. Dat grondwettelijk deel zou moeilijk te wijzigen moeten zijn, terwijl het beleidsdeel eenvoudiger te wijzigen zou moeten zijn. Maar flink wat lidstaten wilden ook het beleidsdeel lastig wijzigbaar maken. Frankrijk dat het landbouwbeleid niet aan wil passen? Bijvoorbeeld, maar ook de Britten die bang waren voor verlies van het vetorecht bij fiscale politiek. Neutrale landen als Zweden, Ierland en Finland wilden de bepalingen over defensie moeilijk wijzigbaar maken. Dat is inderdaad een minpunt van het resultaat.

Nationale parlementen worden meer betrokken bij de Europese besluitvorming. Waarom zijn de bepalingen over zoiets belangrijks achterin de grondwet in een protocol beland?
Omdat de nationale parlementen geen instellingen zijn van de Unie. Daarom kon de rol van de nationale parlementen niet in deel I worden opgenomen. Overigens is het natuurlijk wel winst dat de nationale parlementen meer invloed krijgen. Tegenstanders wijzen er dan op dat de parlementen niet ieder voor zich een beslissende stem hebben. Maar dan zou je de hele boel lamleggen.

Nationale parlementen krijgen zes weken om te reageren op stukken uit Brussel. Gaat dat lukken? U heeft toch al werk genoeg?
Dat lukt zeker. Het ligt eraan hoe je ermee omgaat. Je moet niet ieder voorstelletje uitentreuren beoordelen, maar snel zien of een onderwerp politiek gevoelig ligt of relevant is voor ons. Dat kan binnen een week. In de komende jaren zal voor ons het gebied van justitie en binnenlandse zaken het belangrijkste zijn. Als we in de Kamer vinden dat de Commissie te ver gaat of het verkeerde middel gebruikt, moeten we proberen in Europa steun te genereren om bij de Commissie aan de bel te trekken.
Je mag er ook van uit gaan dat als een nationaal parlement iets wil, de regering van dat land dat ook wil.

pagina 1 | pagina 2: buitenlands beleid en defensie | pagina 3: wat als..

toegevoegd: 22 april 2005
rubriek: Referendum in Nederland
home » opinie » Referendum in Nederland

Reacties op dit artikel.